Door te richten op gezamenlijke doelen in plaats van generieke maatregelen, ontstaat ruimte voor maatwerk en innovatie om aan een duurzame leefomgeving te werken. Soms kan het effectiever zijn om af te wijken van vaste termijnen, bijvoorbeeld wanneer je een gewas beter later kunt oogsten of als het beter is om nog even te wachten met inzaaien. Vrijstelling van generieke maatregelen biedt kansen om efficiënter te werken, kosten te besparen én beter bij te dragen aan de kwaliteit van de leefomgeving . Vooral als je hierin met elkaar optrekt. Zolang de afgesproken doelen maar worden bereikt.

Ondernemers moeten breder nadenken over een andere bedrijfsvoering. Ze krijgen door doelsturing meer vrijheid, maar ook meer verantwoordelijkheid. Dat vraagt om nieuwe kennis en vaardigheden.

Voor inwoners kan deze aanpak leiden tot een betere leefomgeving: minder geuroverlast, minder fijnstof, schoner water en meer biodiversiteit. Ook zullen zij zien dat op het land anders wordt gewerkt. Dat boeren bijvoorbeeld vaker het land op gaan om gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken, maar wel minder gebruiken per keer en zo de omgeving minder belasten. Dat vraagt om heldere communicatie over wat er gebeurt op dat land.

Door data te verzamelen en voortgang van doelen te meten, kunnen boeren, overheden en andere stakeholders werken vanuit dezelfde inzichten en feiten en een gezamenlijk startpunt. We krijgen hierdoor al beter zicht op wat er gebeurt op een bedrijf. Denk bijvoorbeeld aan het monitoren van emissies. Met die kennis kun je gerichte maatregelen formuleren en bepalen wie daarvoor welke verantwoordelijkheid draagt. Meten vergroot ook de bewustwording bij agrarisch ondernemers. We meten al veel – op stal- én perceelniveau – en zetten daarmee stappen richting meer inzicht en concrete actie.

We willen toe naar een verlichting van opgelegde maatregelen en een groter doelbereik. Daarvoor moeten we experimenteerruimte organiseren, waar maatwerk plaatsvindt, waar samenwerking en kennisuitwisseling centraal staat en waar een vangnet is georganiseerd. Dat vraagt om bestuurlijk lef, investeringen in meetnetwerken, vertrouwen en samenwerking tussen ondernemers en beleidsmakers. Daarmee kan doelsturing uitgroeien tot een strategisch instrument voor regionale opgaven. Door samen te sturen op doelen – over sectoren en belangen heen – maken we écht verschil in de kwaliteit van onze leefomgeving.